Tìm Kiếm Bài Đã Đăng
|
(Nhân dịp mùa bầu cử tại Mỹ năm 2012)
Lời nói đầu:
Đây là cuộc nói chuyện giữa Con Cò và một cô gái Mỹ gốc Việt. Cô năm nay 19 tuổi, di cu sang Mỹ năm 2006 theo diện bảo trợ, nhập quốc tịch Mỹ năm ngoái và hiện đang làm việc cho một supermarket.
Những câu hỏi và trả lời đuợc xếp lại thành một bài lấy nhan đề là Bầu Cử.
Bài này sẽ phổ biến hạn chế cho thân nhân và bạn bè trong mục thông tin giài trí, không có tham vọng thông tin bầu cử.
Vào đề:
Hỏi:
-Thua cụ, cháu là LTH, cụ hon ông nội của cháu 7 tuổi. Cụ có cho phép cháu xung hô với cụ nhu ông, cháu không?
Đáp:
Tôi rất vui lòng. Cháu cứ tự nhiên.
Hỏi:
-Cháu sang Mỹ năm 2006, lúc vừa học hết lớp 8 tại Việt nam. Năm nay là lần đầu tiên cháu đuợc đi bầu. Tuy học 4 năm trung học tại Mỹ nhung chỉ đuợc dạy đại cuong về luật bầu cử nên cháu muốn nhờ ông chỉ bảo thêm một vài điều. Truớc hết xin ông nói rõ về 3 nhóm Radical Republics, Radical Democrates và Moderates.
Đáp:
-Tôi không muốn dùng từ Radical mà muốn dùng từ Conservative cho Công Hòa (CH) và từ Liberal cho Dân Chủ (DC). Những nguời thuộc 2 nhóm này cộng lại khoảng 70% tổng số cử tri. Họ luôn luôn bầu cho đảng của họ để protect quyền lợi riêng của họ. Không nên bình luận về thái độ bầu cử của họ. Thái độ ấy rất chính đáng và hợp với tinh thần dân chủ của nuớc Mỹ.
Những nguời moderates phần đông thuộc giai cấp trung luu. Bầu cho đảng nào cung không ảnh huởng tới quyền lợi riêng của họ nên họ bầu theo sách luợc và tài năng của ứng cử viên.
Hỏi:
-Ai trong 2 ứng cử viên đáng đuợc bầu và tại sao?
Đáp:
-Tôi không muốn trả lời câu hỏi này vì sợ bị hiểu lầm là đang cổ động cho đảng Dân Chủ. Không phải tôi không ua việc cổ động bầu cử nhung nếu tôi trả lời câu này thì tất cả các câu trả lời khác của tôi sẽ mất vẻ khách quan.
Hỏi:
-Theo ý riêng của ông thì sao? Chỉ là ý kiến riêng thôi, không ảnh huởng tới ai cả.
Đáp:
-Tôi thuộc giai cấp trung luu nên sẽ bầu cho nguời mà tôi cho là sáng gía hon. Những điều tôi sắp nói duới đây không phải là ý riêng của tôi mà là những chi tiết đa đuợc mổ xẻ tỉ mỉ trên báo chí và truyền hình:
Ông Romney có nhiều khuyết điểm: đời tu không sáng (năm 18 tuổi đe một tên gay ra gọt đầu, năm 22 tuổi cột một con chó trên mui xe van chạy đuờng truờng với tốc độ 65 miles/giờ), nói năng luon lẹo (flip flop), ngoại giao kém cỏi (polls cho thấy đang thua đối thủ 12 điểm về ngoại giao), plan về economy và unemployment không có chi tiết đáng tin. Ông còn có tật phát ngôn bừa bãi. Ông nói: “47% Americain people who did not pay taxes have voted for Obama. I don’t care for them, they have to be responsible for their life”. Ông gà mờ đến độ không biết qúa nửa của 47% ấy là những nguời truớc kia đa đóng thúê, nay về huu, income không đủ để đóng thuế. Một cử tri có thể nói bừa bãi nhu vậy nhung một ứng cử viên thì tuyệt đối không nên, nhất là ứng cử viên tổng thống. Tổng thống phải care for everybody chứ không care riêng cho những nguời bầu cho mình. Chỉ cần so sánh câu đó với câu của ông Obama nói về cùng một đề mục cung đủ thấy độ chênh lệch qúa xa giữa 2 nguời. Sau khi thắng ông J.Macain năm 2008, ông Obama nói: “ 47% of americain people did not vote for me but I am the president of everybody”.
Ông Obama có đời tu trong sạch, làm TT đa 4 năm nên có nhiều kinh nghiệm hon, đối ngoại “not bad” và đuợc bà Hilary Clinton giúp sức nên đa có nhiều thành công về mặt ngoại giao. Ông còn là nguời giết đuợc Bin Laden. Tuy chua làm đuợc gì đáng kể cho nền kinh tế nhung thời gian 3 năm ruỡi chỉ vừa đủ cho ông chận đứng những suy thoái kinh tế của 8 năm cu chứ chua đủ để phát triển kinh tế (tôi đồng ý với ông B. Clinton: “let’s give this guy a little bit more time”). Ông tiêu qúa nhiều tiền làm cho deficit qúa cao nhung phần lớn tiền đó đa dùng để tu bổ cầu cống, đuờng xá, công thự mà sớm hay muộn nuớc Mỹ cung phài làm.
Vậy nên tôi sẽ bầu cho ông Obama.
Hỏi:
-Ông nghi cháu nên bầu cho ai?
Đáp:
-Bầu cho nguời mà cháu thấy thích hợp với quyền lợi cá nhân của cháu.
Hỏi:
-Income của bố duợng cháu vào khoảng 400 ngàn dollars mỗi năm nên ông luôn luôn bầu cho đảng Cộng Hòa bất kể tài năng của ứng cử viên. Vậy có đi nguợc với đuờng lối của nuớc Mỹ hay không?
Đáp:
-Cháu đừng nghi nhu vậy. Có nhiều việc mình chỉ làm cho đời mình, không lý tới quốc gia mà vẫn góp phần tích cực vào việc phát triển quốc gia. Bầu cử là một thí dụ cụ thể. Nguời Mỹ thuờng bầu cho ai protect đuợc quyền lợi của cá nhân họ. Không có gì sai trái trong thái độ ấy. Là conservative thì cứ bầu cho Cộng Hòa. Là Liberal thì cứ bầu cho Dân Chủ. Hai nhóm này luôn luôn giữ cho thế lực của hai đảng cân bằng nhau dù không bao giờ đóng vai trò quyết định trong bầu cử (vai trò quyết định là của nhóm swing voters, sẽ nói duới đây). Đó là nòng cốt của nền dân chủ Mỹ.
Kết qủa bầu cử đuợc quyết định bởi những swing voters ( những nguời thuộc nhóm moderates), tuy họ chỉ là thiểu số, khoảng 30% tổng số cử tri. Họ thuộc cà hai đảng hoặc không thuộc đảng nào. Income của họ vừa đủ dùng, không bị ảnh huởng bởi chính sách thuế má của bất cứ đảng nào nên họ không bầu theo lợi ích cá nhân mà dựa trên sách luợc cùng tài năng của ứng cử viên (nhu tôi đa nói so qua ở trên).
Thái độ căn bản của swing voters là: Giữa 2 nguời good, chọn the better. Giữa 1 nguời good và 1 nguời bad, chọn the good. Giữa 2 nguời bad, avoid the worst. Cho nên nguời đắc cử luôn luôn là nguời giỏi hon giữa 2 ứng cử viên và nuớc Mỹ vẫn luôn luôn là siêu cuờng số 1 cua thế giới. Chua có một dấu hiệu nào cho thấy nuớc Mỹ cần thay đổi hệ thống bầu cử. Vẫn lấy tự do làm nền tảng cốt yếu cho bầu cử. Tuy là thiểu số nhung khi họ nghiêng về phía nào là phía đó thắng. Quyết định của họ ít khi sai mà nếu sai thì sẽ còn quốc hội và giới truyền thông đứng sau lung để kiềm chế TT. Đừng coi thuờng giới truyền thông của nuớc Mỹ, họ là những nguời hiểu biết rộng rãi và vô tu. Họ đuợc mệnh danh là lực luợng thứ tu của nuớc Mỹ (sau hành pháp, lập pháp và tu pháp) và không mislead quần chúng Mỹ.
Hỏi:
-Có nhiều emails chửi thậm tệ ứng cử viên này hoặc ứng cử viên kia. Dữ kiện mà họ nêu ra rất lạ tai làm cháu hoang mang. Ông có ý kiến gì về những emails này?
Đáp:
-Tự do ngôn luận của Mỹ rất phóng khoáng, muốn chửi ứng cử viên nào trong dịp bầu cử cung đuợc. Vấn đề là chửi vô bằng chứng thì không ai nghe.
Hỏi:
-Sao kỳ vậy? Cháu nghe nói chửi vô bằng chứng là bị kiện, có khi phải bồi thuờng cả triệu dollars. Họ không sợ bị kiện sao?
Đáp:
-Nuớc Mỹ có một truyền thống mà không nuớc Á châu nào có: Nguời của pubic (ai ra ứng cử để đuợc dân bầu đều là nguời của public) thì phải chịu cho public tự do phê phán mà không cần bằng chứng. Chửi tu nhân vô bằng chứng mới bị thua kiện.
Hỏi:
-Ông nghi sao về negative campain?
Đáp:
-Mục này thì tôi không ua. Nó càng ngày càng tệ trong 30 năm nay bởi vì cả hai đảng đều thấy nó có hiệu qủa. Nâng cao mình lên bằng cách hạ thấp đối phuong xuống là một thái độ tồi tệ. Năm 1992, Bill Clinton nhờ câu: “ Nếu dân muốn có nhiều jobs thì chỉ cần lay-off một nguời duy nhất: G.W. Buss” mà thắng Buss bố. G.W. Buss con nhờ negative campain mà thắng sát nút Al. Gore (mặc dầu kém 500 ngàn phiếu) năm 2000 và quật ngã J. Kerry năm 2004. Obama cung nhờ negative campain mà thắng J. MacCain gần nhu land slide năm 2008 (nếu không nhờ negative campain thì có lẽ chỉ thắng sát nút). Không biết đến bao giờ nuớc Mỹ đáng kính này mới thoát đuợc nạn negative campain!
Hỏi:
-Ông nhận xét thế nào về T.T. Bill Clinton và T.T. G W Buss?
Đáp:
-Tôi thuộc nhóm Dân Chủ ôn hòa nên rất khó nói vừa lòng cả 3 nhóm, chỉ nói vài điều hiển nhiên thôi:
B. Clinton là nguời đa tài (có poll rate ông thông minh nhất lịch sử Mỹ). Chỉ cần xét rằng, sau khi về huu, suốt trong 12 năm, mỗi năm kiếm 15 triệu dollars bằng cách diễn thuyết tại các truờng đại học khắp thế giới (kể cả Trung Cộng, nuớc thù nghịch và keo kiệt nhất) cung đủ thấy ông thông minh cỡ nào rồi. Trong suốt chiều dài lịch sử thế giới, không có nguyên thủ quốc gia nào làm đuợc nhu vậy. Ông còn có hai uu điểm biết nguời biết ta, biết đuờng lui tới. Khi bị impeached rồi depressed vì vụ Monica, nghe lãnh tụ Nam Phi Mandela khuyên câu: “ Vi nhân không phải là nguời không bao giờ ngã mà là nguời vùng dậy đuợc sau khi ngã ” thì ông tỉnh ngộ, không là sitting duck nữa mà tiếp tục lèo lái quốc gia đến thắng lợi về cả kinh tế lẫn đối ngoại. Ấy là chua kể đến việc quật ngã 2 đối thủ gộc của Cộng Hòa là Newt Gringrich và nguời kế vị chức speaker of the House của ông ta, cung vì tội ve gái.
G. W. Buss là một nguời đứng đắn, dễ thuong nhung thiếu thông minh. Ông nghe lời Chenney (nguời đuợc coi là the most powerfull vice president của lịch sử Hoa Kỳ) đánh Iraq làm cho nuớc Mỹ, trong 5 năm, không còn đuợc thế giới tin cậy hoặc kiêng nể nữa và Al Quaeda, truớc đó không có co sở tại Iraq (không phải Sadam Hussein ghét Al Quaeda mà hắn chỉ sợ Mỹ muợn co hội tấn công mình), nay dùng Iraq làm sào huyệt. Nếu cứ thỉnh thoảng dội bom hoặc “no flight zone” nhu Clinton đa làm thì mọi việc đa khác hẳn. Về kinh tế trì trệ thì không nên hoàn toàn quy trách cho ông Buss vì nó liên hệ đến nhiều yếu tố khác, nhu kinh tế Âu châu chẳng hạn.
Hỏi:
-Ông nghi sao về đa số nguời Mỹ gốc Việt theo đảng Cộng Hòa. Nhiều nguời gởi emails mạt sát đảng Dân Chủ và chửi nguời bầu cho ông Obama là ngu xuẩn.
Đáp:
-Điều này khó nói lắm. Truớc hết, tôi không nghi đến đa số nhu cháu vừa nói. Nhiều nguời Việt rất thận trọng. Họ tuyệt đối im lặng nên không biết rõ họ nghi gì. Nhiều nguời khác, dù không ở giai cấp thuợng luu và trung luu, cung cổ động cho đảng Cộng Hòa vì tuởng rằng chỉ đảng Cộng Hòa mới chống Cộng. Họ quên rằng T.T. Kennedy và T.T. Johnson của đảng Dân Chủ đả gởi quãn sang VN; T.T. Cộng Hòa Nixon đa ký hiệp định Paris bán đứng VNCH và T.T kế vị Ford, nghe theo Kissinger, đa cắt viện trợ quân sự để VNCH chết sớm. Tôi không ngu đến độ chê họ ngu mà thông cảm nỗi đau của họ nên không phàn nàn mấy về chuyện lầm lẫn ấy. Cổ động cho Cộng Hòa là quyền tự do chính đáng của họ. Nghi rằng đảng Dân Chủ không chống cộng cung là quyền tự do tu tuởng của họ. Chỉ có điều này là đáng phàn nàn: Là công dân Mỹ mà, trong mùa bầu cử 2012, không bầu cho hiện tại của nuớc Mỹ, nguợc lại, bầu cho qúa khứ 37 năm truớc của VNCH! (nghia là bầu cho đảng mà mình tuởng là chống Việt Cộng nhiều hon trong thập niên 60 và 70). Nếu dân Mỹ biết việc này (nhiều nguời đa biết), họ sẽ nghi sao về bổn phận công dân của nguời Mỹ gốc Việt?
Hỏi:
-Theo ông, nguời Mỹ gốc Việt nên bầu cho đảng nào?
Đáp:
-Tôi không muốn trả lời đích xác (specific) cho câu hỏi này.
Nói chung thì cứ bầu nhu nguời Mỹ thuờng làm nghia là bầu cho quyền lợi của mình. Rất tự do. Rất hợp lý. Rất chính đáng. Nếu thuộc giới thuợng luu thì bầu cho đảng Cộng Hòa. Nếu thuộc giới low income class thì bầu cho đảng Dân Chủ. Nếu thuộc nhóm swing voters thì cứ xét plan của 2 phe và nghe 3 cuộc debates của ứng cử viên tổng thống. Cuộc debate của ứng cử viên phó tổng thống không quan trọng lắm vì nguời ta bầu tổng thống chứ không bầu phó tổng thống.
Hỏi:
Ông đoán ai sẽ thắng trong ngày 6-11 năm nay.
Đáp:
-Không thể nói chắc chắn ai sẽ thắng nhung theo những polls vừa ra thì có thể đoán rằng ông Obama sẽ thắng. Polls sẽ còn thay đổi tùy theo diễn tiến của sự việc, tùy theo đối đáp của 2 ứng cử viên trong 3 cuộc debates và tùy theo từ nay đến ngày 6-11, có ứng cử viên nào làm big mistakes hay không (tỷ dụ nhu câu 47% của ông Romney). Hiện nay polls càng ngày càng bất lợi cho ông Romney. Về tài hùng biện, Romney cung thua Obama nên càng thất thế. Nhung nạn “ngựa về nguợc” đôi khi vẫn xảy ra.
Những chuyên gia về bầu cử thì xét kết qủa theo tiểu bang.
Họ chia 50 tiểu bang thành 3 nhóm:
Nhóm tiểu bang Cộng Hòa nhu Texas, Alabama, Louisiana, South Carolina, Kentucky, Indiana…Những tiểu bang này luôn luôn bầu cho ứng cử viên Cộng Hòa, không bao giờ bầu cho ứng cử viên Dân Chủ.
Nhóm tiểu bang Dân Chủ nhu California, Oregan, Washington, New York, New England…Những tiểu bang này luôn luôn bầu cho ứng cử viên Dân Chủ, không bao giờ bầu cho ứng cử viên Cộng Hòa.
Nhóm swing states (khoảng 10 tiểu bang) nhu Ohio, Pensylvania, Virginia, North Carolina, Florida….Những tiểu bang này bầu cho ứng cử viên nào có tài ba và có good plan, bất luận là DC hay CH.
Năm nay, họ nói rằng 3 swing states Ohio, Florida và Virginia là 3 tiểu bang quan trọng nhất. Ông Romney bắt buộc phải thắng cả 2 tiểu bang Ohio và Florida mới mong thắng cử, nghia là nếu thắng tất cả các tiểu bang Cộng Hòa nhung thua ở Ohio hoặc ở Florida thì vẫn chua đủ 270 cử tri đoàn (electoral votes) để thắng cử. Trong khi ông Obama chỉ cần thắng những tiểu bang Dân Chủ cộng thêm 1 trong 2 tiểu bang Ohio hoặc Florida là thắng cử. Theo nhận xét của họ, từ 30 năm nay, không ứng cử viên nào đắc cử mà không thắng Ohio.
Hiện nay ông Romney đang thua ông Obama 10 điểm ở Ohio, 6 điểm ở Florida và 5 điểm ở Virginia. Vậy nếu ông Romney không xoay nguợc đuợc tình thế trong 35 ngày nữa thì sẽ có triển vọng thua nặng nề vào ngày 6-11-12.
Hỏi:
-Cháu rất excited đuợc đi bầu lần đầu tiên nên năm nay chắc chắn sẽ đi bầu. Cháu có một cô bạn thuộc đảng Cộng Hòa; nếu tới ngày 6-11 mà polls cho biết ông Romney thua qúa xa, thì cô ta (hoi luời) sẽ không thèm đi bầu nữa. Cháu có nên thuyết phục cô ấy cứ đi bầu hay không?
Đáp:
-Câu hỏi này rất hay. Không những bầu là bảo vệ quyền lợi của mình mà còn là bổn phận của nguời công dân cho nên dù biết chắc nguời mình muốn bầu sẽ thua mình cung nên đi bầu. Những kỳ bầu cử tới, dù không excited nhu lần đầu tiên, cháu cung vẫn phải đi bầu. Nếu ai cung nghi nhu cô bạn của cháu thì việc bầu cử của Mỹ sẽ rối loạn vì nguời underdog sẽ có thể thắng. Còn nữa, tổng thống đắc cử cung cần biết có bao nhiêu phần trăm (%) dân không bầu cho mình để dễ lãnh đạo quần chúng.
Còn một điều, tuy cháu không hỏi nhung cung nên cho cháu biết. Đa số cử tri Cộng Hòa rất kỷ luật, họ rất xiêng đi bầu. Nguợc lại, nhiều cử tri Dân Chủ hoi luời, hễ thời tiết xấu là nằm lì ở nhà, làm cho ứng cử viên của họ thất cử oan uổng (trong truờng hợp chênh lệch sát nút). Vậy cháu nhớ khuyên cô bạn đi bầu. Cháu cung vậy, phải sốt sắng đi bầu trong mọi cuộc bầu cử sau này.
Hỏi:
Cô bạn của cháu kể trên, hiện đang cổ động volunteer cho đảng Cộng Hòa, thuờng công kích nặng nề những ứng cử viên Dân Chủ và những cử tri của đảng này. Thái độ đó có thích đáng (appropriate) hay không?
Đáp:
Cổ động cho một đảng, dù có thù lao hay chỉ là volunteer, đều là một công việc thích đáng. Công kích nặng nề ứng cử viên của đảng đối lập (trong tu thế cổ động viên của mình) cung vẫn thích đáng. Nhung công kích cử tri của đảng đối lập thì không thích đáng (inappropriate) mà là xâm phạm tự do ngôn luận của nguời khác.
Hỏi:
Nhiều khi hai nguời rất thân thiết với nhau (bạn bè, anh em, cha con..) mà bầu cho
2 đảng khác nhau. Việc này có ảnh huởng tới tình cảm của họ sau này hay không?
Đáp:
Tuyệt đối không. Hai nguời thân nhau mà khác tôn giáo còn đôi khi có trở ngại (nói lỡ lời là có thể gây hận cho nhau) nhung khác chính kiến thì không hề gây trở ngại về tình cảm. Bạn bè, anh em, cha con cung có thể có income khác biệt cần protect nên sẽ bầu cho 2 đảng khác nhau. Kinh nghiệm cho thấy tình cảm của họ vẫn nguyên vẹn sau cuộc bầu cử, bất kể kết qủa bầu cử lợi cho phía nào. Vợ chồng thì hoi khác: có chung một income (income của 2 nguời cộng lại) nên thuờng bầu cho cùng một đảng, trừ truờng hợp income thấp. Khi income thấp thì họ lọt vào nhóm swing voters (income không bị ảnh huởng bởi chính sách thuế má của 2 đảng) và sẽ bầu theo suy xét riêng của mỗi nguời về sách luợc và tài năng của ứng cử viên; cho nên vợ có thể bầu cho đảng này còn chồng thì bầu cho đảng kia. Nhung kinh nghiệm cung cho thấy, đôi khi cãi vã nhau kịch liệt nhung không hề vì thế mà giận nhau.
Hỏi:
Bầu cử có liên hệ gì với kỳ thị chủng tộc hay không?
Đáp:
Có liên hệ với chủng tộc nhung không liên hệ với kỳ thị. Đảng Cộng Hòa nghiêng về dân da trắng (dân đa số). Đảng Dân Chủ nghiêng về dân da màu (dân thiểu số). Chỉ nghiêng về phía đa số để kiếm nhiều phiếu hoặc nghiêng về phía thiểu số để gỡ gạc một ít phiếu (vì đa số đa bị đảng kia hứng mất rồi), chứ không phải bỏ roi da màu hoặc da trắng. Bất cứ ứng cử viên nào lỡ mồm nói một lời kỳ thị chủng tộc đều có triển vọng rớt đai. Một thí dụ điển hình: năm 2006, ông Allen (incumbent US senator of Virginia), thuộc đảng CH và đa có 2 nhiệm kỳ thống đốc và một nhiệm kỳ senator của Virginia, chỉ lỡ miệng dùng từ macaca để gọi anh vác máy quay phim gốc Ấn Độ mà thua sát nút ông J. Web của đảng Dân Chủ. (macaca là một tiếng lóng, không có trong tự điển thuờng, chỉ có trong tự điển của tiếng lóng và có nghia là đồ con khỉ, giống nhu nguời Việt mình thuờng dùng từ Tôn Ngộ Không).
Hỏi:
-Đây là câu hỏi chót. Đầu năm nay, nhân mùa bầu cử, một nhóm nguời của đai TV Việt Nam SBTN, do nhạc si Trúc Hồ lãnh đạo, lấy đuợc 150 ngàn chữ ký của nguời Việt, đoi chính phủ Hoa Kỳ dùng áp lực kinh tế để buộc VC phải thả một nhạc si bị giam cầm vì làm 2 bài hát bảo vệ dân quyền. T.T. Obama mời đại diện của 50 tiểu bang (trong nhóm này) vào tòa Bạch Ốc để cứu xét thỉnh nguyện nhung kết qủa không đuợc nhu ý muốn nên họ thất vọng. Ông có ý kiến gì về việc này không?
Đáp:
-Đây là vấn đề tế nhị nhất. Trả lời loạng quạng là bị đồng huong đập bằng búa tạ. Có nhiều yếu tố bất lợi:
Yếu tố thứ nhất: T.T. Obama không đích thân ra gặp các đại diện mà để bà Clinton, bộ truởng ngoại giao, thay mặt (lấy lý do đang bận tiếp một chính khách ngoại quốc quan trọng). Lý do này không vững lắm. Phái đoàn Việt có nhiều thì giờ, có thể chờ T.T vài ba giờ cung không sao. Tuy bà Clinton là ngoại truởng có uy thế nhung gặp đại diện của một khối công dân khổng lồ nhu vậy thì T.T mới xứng, nhất là trong mùa bầu cử. Tại sao ông Obama lại không đích thân ra gặp? Sẽ nói sau, cùng một luợt với các yếu tố khàc.
Yếu tố thứ hai: 150 ngàn nguời Việt trong khối này bất mãn với ông Obama sau khi chờ nhiều tháng mà không thấy kết qủa cụ thể nào. Mấy nguời trong nhóm lãnh đạo đe dọa rằng nếu chính phủ không giài quyết thỏa đáng thì sẽ đem cà 150 ngàn phiếu cho đảng Cộng Hòa. Cung sẽ bàn sau.
Yếu tố thứ ba: Chừng một tháng sau, có một công dân Mỹ (nguời da trắng) nói công khai trong một restaurant đại khái rằng: Nguời Việt gởi cả chục tỷ dollars về nuôi VC hàng năm mà lại ép chính phủ Mỹ dùng áp lực kinh tế với VC; không thấy chuớng tai sao?
Tôi thu thập ý kiến từ nhiều noi để giải thích nhu sau:
1/ Từ 30 năm nay, VC bắt hàng ngàn trí thức gồm bác si, luật gia, văn si, nhân si (điển hình là bác si Nguyễn Đan Quế) nhốt hàng chục năm chỉ vì họ diễn đạt tu tuởng trên thu luân luu hoặc trên internet. Thế mà dân Mỹ gốc Việt không thu thập nổi 1 ngàn chữ ký để cứu họ. Nay chỉ vì một anh nhạc si tài tử Việt Khang mà gom góp tới 150 ngàn chữ ký. Cân nhắc nặng nhẹ không tuong xứng. Phản kháng không hợp thời. Tuy trong tờ phản kháng có nhắc tới những nguời bị bắt giữ bất hợp pháp lúc truớc nhung chỉ là tiện thể. Tiện thể khác với chính thức xa lắm.
2/ Lãnh tụ là một nhạc si chua từng có kinh nghiệm chính trị, không có khả năng tranh luận pháp lý và không đuợc những chính khách tên tuổi đứng sau lung hỗ trợ cho nên chỉ xử dụng đuợc đai truyền hình mà mình có cổ phần chứ không có sách luợc ở tầm mức quốc gia. Những cựu chính khách đáng kính của VNCH nhu cựu bộ truởng, cựu nghị si, cựu dân biểu, cựu thẩm phán, cựu luật su còn sống khá nhiều trong nuớc Mỹ, các cựu hội đoàn nhu hội văn bút, luật su đoàn, y si đoàn vẫn còn nhiều thành viên trong nuớc Mỹ. Sao không tham khảo họ? Đánh trống múa dùi, làm việc chua đủ cẩn trọng nên không xử dụng đuợc sức mạnh của một khối dân to lớn nhu vậy.
3/ Những nguời đặt bút ký vào thỉnh nguyện thu, vì qúa hăng say, đa không đọc kỹ bản văn nhất là lý do phản kháng ( sẽ nói rõ hon duới đây).
4/ Lời lẽ trong bản văn thiếu khiêm nhuợng và lý lẽ không đủ mạnh. Là công dân Mỹ, mình có quyền đoi chính phủ Mỹ phải làm áp lực kinh tế với VC nếu chính mình bị chà đạp khi viếng quê cu, không có quyền đoi chánh phủ Mỹ phải làm áp lực kinh tế với VC để bảo vệ công dân của nuớc cu của mình.
Mình có quyền khuyến cáo chính phủ Mỹ, với danh nghia lãnh đạo nhân quyền thế giới, nên can thiệp trong khả năng của nuớc Mỹ và phù hợp với interest của nuớc Mỹ. Cái gọi là áp lực kinh tế cung phải có chừng mực. Chính phủ sẽ khó làm áp lực nếu áp lực ấy phuong hại tới bang giao kinh tế của 2 nuớc hoặc phuong hại tới thuong mại của nuớc Mỹ. Dẫu muốn làm, chính phủ cung còn e ngại phản ứng của quốc hội và ý muốn của nguời dân (bằng chứng là một nguời Mỹ đa lên tiếng trong restaurant nhu vừa nói ở đoạn yếu tố thứ 3 ).
5/Trong thời gian mà phái đoàn Mỹ gốc Việt đệ trình thỉnh nguyện thu, chính phủ Mỹ đang bận tâm lo chặn Trung Cộng bành truớng bá quyền tại các quần đảo nhỏ ở biển Đông. Mỹ cung đang bành truớng thế lực tại Thái Bình Duong. Việt Cộng đóng vai trò rất quan trọng trong 2 sách luợc ấy nên Mỹ, không những chua muốn dùng áp lực kinh tế cho vụ vi phạm nhân quyền, mà còn giúp chúng tăng cuờng lực luợng Hải quân. Tu tuởng enemy of my enemy is my friend vẫn còn hiệu qủa chính trị đáng kể. Đây cung là một lý do tại sao Obama không đích thân ra gặp phái đoàn mà chỉ để bà Hilary ra hứa xuông cho tạm êm chuyện. Kết qủa là: 150 ngàn nguời Mỹ gốc Việt đa dùng búa tạ để đập ruồi và con ruồi VC đa dễ dàng trốn thoát êm ru. Nếu dùng 150 ngàn chữ ký cách đây 15 năm (lúc VC bắt đầu nhốt cả ngàn chính trị phạm) thì hiệu qủa đa to lớn hon nhiều và anh nhạc si trẻ Việt Khang có thể đa không bị bắt (nhu vừa rồi).
6/ Đe dọa sẽ đem cả 150 ngàn cử tri sang đảng Cộng Hòa. Vừa ấu tri vừa phi pháp! Ấu tri vì những nguời ký vào danh sách đó không phải là tay sai của ban tổ chức để họ muốn đem đi đâu thì đem. Phi pháp vì đây là một hành vi black-mail. Tất cả hành pháp, lập pháp, tu pháp, truyền thông và dân chúng Mỹ đều ghét black-mail.
7/ Hàng năm, nguời Mỹ gốc Việt gởi cả chục tỷ dollars về Việt Nam (nói là gởi cho thân nhân nhung kỳ thực VC đa thu đuợc một số ngoại tệ khổng lồ). Một số nguời khác đem cà chục triệu dollars về đó kinh doanh. Vô tình giúp kinh tế cho VC to lớn và triền miên nhu vậy thì lấy tu thế gì để đoi chính phủ Mỹ phải dùng áp lực kinh tế với VC?
Hỏi:
-Bây giờ thì cháu đa biết mình sẽ bầu cho ai rồi. Ông có muốn biết cháu vừa quyết định bầu cho ai không?
Đáp;
-Không cần thiết. Cung không nên. Chúc cháu enjoy voting.
Kết thúc:
-Cháu cảm on ông. Kính chào ông.
-Chào cháu.
Ngày 28-9-2012
Con Cò
(BS Nguyễn Văn Bảo)
Đây là cuộc nói chuyện giữa Con Cò và một cô gái Mỹ gốc Việt. Cô năm nay 19 tuổi, di cu sang Mỹ năm 2006 theo diện bảo trợ, nhập quốc tịch Mỹ năm ngoái và hiện đang làm việc cho một supermarket.
Những câu hỏi và trả lời đuợc xếp lại thành một bài lấy nhan đề là Bầu Cử.
Bài này sẽ phổ biến hạn chế cho thân nhân và bạn bè trong mục thông tin giài trí, không có tham vọng thông tin bầu cử.
Vào đề:
Hỏi:
-Thua cụ, cháu là LTH, cụ hon ông nội của cháu 7 tuổi. Cụ có cho phép cháu xung hô với cụ nhu ông, cháu không?
Đáp:
Tôi rất vui lòng. Cháu cứ tự nhiên.
Hỏi:
-Cháu sang Mỹ năm 2006, lúc vừa học hết lớp 8 tại Việt nam. Năm nay là lần đầu tiên cháu đuợc đi bầu. Tuy học 4 năm trung học tại Mỹ nhung chỉ đuợc dạy đại cuong về luật bầu cử nên cháu muốn nhờ ông chỉ bảo thêm một vài điều. Truớc hết xin ông nói rõ về 3 nhóm Radical Republics, Radical Democrates và Moderates.
Đáp:
-Tôi không muốn dùng từ Radical mà muốn dùng từ Conservative cho Công Hòa (CH) và từ Liberal cho Dân Chủ (DC). Những nguời thuộc 2 nhóm này cộng lại khoảng 70% tổng số cử tri. Họ luôn luôn bầu cho đảng của họ để protect quyền lợi riêng của họ. Không nên bình luận về thái độ bầu cử của họ. Thái độ ấy rất chính đáng và hợp với tinh thần dân chủ của nuớc Mỹ.
Những nguời moderates phần đông thuộc giai cấp trung luu. Bầu cho đảng nào cung không ảnh huởng tới quyền lợi riêng của họ nên họ bầu theo sách luợc và tài năng của ứng cử viên.
Hỏi:
-Ai trong 2 ứng cử viên đáng đuợc bầu và tại sao?
Đáp:
-Tôi không muốn trả lời câu hỏi này vì sợ bị hiểu lầm là đang cổ động cho đảng Dân Chủ. Không phải tôi không ua việc cổ động bầu cử nhung nếu tôi trả lời câu này thì tất cả các câu trả lời khác của tôi sẽ mất vẻ khách quan.
Hỏi:
-Theo ý riêng của ông thì sao? Chỉ là ý kiến riêng thôi, không ảnh huởng tới ai cả.
Đáp:
-Tôi thuộc giai cấp trung luu nên sẽ bầu cho nguời mà tôi cho là sáng gía hon. Những điều tôi sắp nói duới đây không phải là ý riêng của tôi mà là những chi tiết đa đuợc mổ xẻ tỉ mỉ trên báo chí và truyền hình:
Ông Romney có nhiều khuyết điểm: đời tu không sáng (năm 18 tuổi đe một tên gay ra gọt đầu, năm 22 tuổi cột một con chó trên mui xe van chạy đuờng truờng với tốc độ 65 miles/giờ), nói năng luon lẹo (flip flop), ngoại giao kém cỏi (polls cho thấy đang thua đối thủ 12 điểm về ngoại giao), plan về economy và unemployment không có chi tiết đáng tin. Ông còn có tật phát ngôn bừa bãi. Ông nói: “47% Americain people who did not pay taxes have voted for Obama. I don’t care for them, they have to be responsible for their life”. Ông gà mờ đến độ không biết qúa nửa của 47% ấy là những nguời truớc kia đa đóng thúê, nay về huu, income không đủ để đóng thuế. Một cử tri có thể nói bừa bãi nhu vậy nhung một ứng cử viên thì tuyệt đối không nên, nhất là ứng cử viên tổng thống. Tổng thống phải care for everybody chứ không care riêng cho những nguời bầu cho mình. Chỉ cần so sánh câu đó với câu của ông Obama nói về cùng một đề mục cung đủ thấy độ chênh lệch qúa xa giữa 2 nguời. Sau khi thắng ông J.Macain năm 2008, ông Obama nói: “ 47% of americain people did not vote for me but I am the president of everybody”.
Ông Obama có đời tu trong sạch, làm TT đa 4 năm nên có nhiều kinh nghiệm hon, đối ngoại “not bad” và đuợc bà Hilary Clinton giúp sức nên đa có nhiều thành công về mặt ngoại giao. Ông còn là nguời giết đuợc Bin Laden. Tuy chua làm đuợc gì đáng kể cho nền kinh tế nhung thời gian 3 năm ruỡi chỉ vừa đủ cho ông chận đứng những suy thoái kinh tế của 8 năm cu chứ chua đủ để phát triển kinh tế (tôi đồng ý với ông B. Clinton: “let’s give this guy a little bit more time”). Ông tiêu qúa nhiều tiền làm cho deficit qúa cao nhung phần lớn tiền đó đa dùng để tu bổ cầu cống, đuờng xá, công thự mà sớm hay muộn nuớc Mỹ cung phài làm.
Vậy nên tôi sẽ bầu cho ông Obama.
Hỏi:
-Ông nghi cháu nên bầu cho ai?
Đáp:
-Bầu cho nguời mà cháu thấy thích hợp với quyền lợi cá nhân của cháu.
Hỏi:
-Income của bố duợng cháu vào khoảng 400 ngàn dollars mỗi năm nên ông luôn luôn bầu cho đảng Cộng Hòa bất kể tài năng của ứng cử viên. Vậy có đi nguợc với đuờng lối của nuớc Mỹ hay không?
Đáp:
-Cháu đừng nghi nhu vậy. Có nhiều việc mình chỉ làm cho đời mình, không lý tới quốc gia mà vẫn góp phần tích cực vào việc phát triển quốc gia. Bầu cử là một thí dụ cụ thể. Nguời Mỹ thuờng bầu cho ai protect đuợc quyền lợi của cá nhân họ. Không có gì sai trái trong thái độ ấy. Là conservative thì cứ bầu cho Cộng Hòa. Là Liberal thì cứ bầu cho Dân Chủ. Hai nhóm này luôn luôn giữ cho thế lực của hai đảng cân bằng nhau dù không bao giờ đóng vai trò quyết định trong bầu cử (vai trò quyết định là của nhóm swing voters, sẽ nói duới đây). Đó là nòng cốt của nền dân chủ Mỹ.
Kết qủa bầu cử đuợc quyết định bởi những swing voters ( những nguời thuộc nhóm moderates), tuy họ chỉ là thiểu số, khoảng 30% tổng số cử tri. Họ thuộc cà hai đảng hoặc không thuộc đảng nào. Income của họ vừa đủ dùng, không bị ảnh huởng bởi chính sách thuế má của bất cứ đảng nào nên họ không bầu theo lợi ích cá nhân mà dựa trên sách luợc cùng tài năng của ứng cử viên (nhu tôi đa nói so qua ở trên).
Thái độ căn bản của swing voters là: Giữa 2 nguời good, chọn the better. Giữa 1 nguời good và 1 nguời bad, chọn the good. Giữa 2 nguời bad, avoid the worst. Cho nên nguời đắc cử luôn luôn là nguời giỏi hon giữa 2 ứng cử viên và nuớc Mỹ vẫn luôn luôn là siêu cuờng số 1 cua thế giới. Chua có một dấu hiệu nào cho thấy nuớc Mỹ cần thay đổi hệ thống bầu cử. Vẫn lấy tự do làm nền tảng cốt yếu cho bầu cử. Tuy là thiểu số nhung khi họ nghiêng về phía nào là phía đó thắng. Quyết định của họ ít khi sai mà nếu sai thì sẽ còn quốc hội và giới truyền thông đứng sau lung để kiềm chế TT. Đừng coi thuờng giới truyền thông của nuớc Mỹ, họ là những nguời hiểu biết rộng rãi và vô tu. Họ đuợc mệnh danh là lực luợng thứ tu của nuớc Mỹ (sau hành pháp, lập pháp và tu pháp) và không mislead quần chúng Mỹ.
Hỏi:
-Có nhiều emails chửi thậm tệ ứng cử viên này hoặc ứng cử viên kia. Dữ kiện mà họ nêu ra rất lạ tai làm cháu hoang mang. Ông có ý kiến gì về những emails này?
Đáp:
-Tự do ngôn luận của Mỹ rất phóng khoáng, muốn chửi ứng cử viên nào trong dịp bầu cử cung đuợc. Vấn đề là chửi vô bằng chứng thì không ai nghe.
Hỏi:
-Sao kỳ vậy? Cháu nghe nói chửi vô bằng chứng là bị kiện, có khi phải bồi thuờng cả triệu dollars. Họ không sợ bị kiện sao?
Đáp:
-Nuớc Mỹ có một truyền thống mà không nuớc Á châu nào có: Nguời của pubic (ai ra ứng cử để đuợc dân bầu đều là nguời của public) thì phải chịu cho public tự do phê phán mà không cần bằng chứng. Chửi tu nhân vô bằng chứng mới bị thua kiện.
Hỏi:
-Ông nghi sao về negative campain?
Đáp:
-Mục này thì tôi không ua. Nó càng ngày càng tệ trong 30 năm nay bởi vì cả hai đảng đều thấy nó có hiệu qủa. Nâng cao mình lên bằng cách hạ thấp đối phuong xuống là một thái độ tồi tệ. Năm 1992, Bill Clinton nhờ câu: “ Nếu dân muốn có nhiều jobs thì chỉ cần lay-off một nguời duy nhất: G.W. Buss” mà thắng Buss bố. G.W. Buss con nhờ negative campain mà thắng sát nút Al. Gore (mặc dầu kém 500 ngàn phiếu) năm 2000 và quật ngã J. Kerry năm 2004. Obama cung nhờ negative campain mà thắng J. MacCain gần nhu land slide năm 2008 (nếu không nhờ negative campain thì có lẽ chỉ thắng sát nút). Không biết đến bao giờ nuớc Mỹ đáng kính này mới thoát đuợc nạn negative campain!
Hỏi:
-Ông nhận xét thế nào về T.T. Bill Clinton và T.T. G W Buss?
Đáp:
-Tôi thuộc nhóm Dân Chủ ôn hòa nên rất khó nói vừa lòng cả 3 nhóm, chỉ nói vài điều hiển nhiên thôi:
B. Clinton là nguời đa tài (có poll rate ông thông minh nhất lịch sử Mỹ). Chỉ cần xét rằng, sau khi về huu, suốt trong 12 năm, mỗi năm kiếm 15 triệu dollars bằng cách diễn thuyết tại các truờng đại học khắp thế giới (kể cả Trung Cộng, nuớc thù nghịch và keo kiệt nhất) cung đủ thấy ông thông minh cỡ nào rồi. Trong suốt chiều dài lịch sử thế giới, không có nguyên thủ quốc gia nào làm đuợc nhu vậy. Ông còn có hai uu điểm biết nguời biết ta, biết đuờng lui tới. Khi bị impeached rồi depressed vì vụ Monica, nghe lãnh tụ Nam Phi Mandela khuyên câu: “ Vi nhân không phải là nguời không bao giờ ngã mà là nguời vùng dậy đuợc sau khi ngã ” thì ông tỉnh ngộ, không là sitting duck nữa mà tiếp tục lèo lái quốc gia đến thắng lợi về cả kinh tế lẫn đối ngoại. Ấy là chua kể đến việc quật ngã 2 đối thủ gộc của Cộng Hòa là Newt Gringrich và nguời kế vị chức speaker of the House của ông ta, cung vì tội ve gái.
G. W. Buss là một nguời đứng đắn, dễ thuong nhung thiếu thông minh. Ông nghe lời Chenney (nguời đuợc coi là the most powerfull vice president của lịch sử Hoa Kỳ) đánh Iraq làm cho nuớc Mỹ, trong 5 năm, không còn đuợc thế giới tin cậy hoặc kiêng nể nữa và Al Quaeda, truớc đó không có co sở tại Iraq (không phải Sadam Hussein ghét Al Quaeda mà hắn chỉ sợ Mỹ muợn co hội tấn công mình), nay dùng Iraq làm sào huyệt. Nếu cứ thỉnh thoảng dội bom hoặc “no flight zone” nhu Clinton đa làm thì mọi việc đa khác hẳn. Về kinh tế trì trệ thì không nên hoàn toàn quy trách cho ông Buss vì nó liên hệ đến nhiều yếu tố khác, nhu kinh tế Âu châu chẳng hạn.
Hỏi:
-Ông nghi sao về đa số nguời Mỹ gốc Việt theo đảng Cộng Hòa. Nhiều nguời gởi emails mạt sát đảng Dân Chủ và chửi nguời bầu cho ông Obama là ngu xuẩn.
Đáp:
-Điều này khó nói lắm. Truớc hết, tôi không nghi đến đa số nhu cháu vừa nói. Nhiều nguời Việt rất thận trọng. Họ tuyệt đối im lặng nên không biết rõ họ nghi gì. Nhiều nguời khác, dù không ở giai cấp thuợng luu và trung luu, cung cổ động cho đảng Cộng Hòa vì tuởng rằng chỉ đảng Cộng Hòa mới chống Cộng. Họ quên rằng T.T. Kennedy và T.T. Johnson của đảng Dân Chủ đả gởi quãn sang VN; T.T. Cộng Hòa Nixon đa ký hiệp định Paris bán đứng VNCH và T.T kế vị Ford, nghe theo Kissinger, đa cắt viện trợ quân sự để VNCH chết sớm. Tôi không ngu đến độ chê họ ngu mà thông cảm nỗi đau của họ nên không phàn nàn mấy về chuyện lầm lẫn ấy. Cổ động cho Cộng Hòa là quyền tự do chính đáng của họ. Nghi rằng đảng Dân Chủ không chống cộng cung là quyền tự do tu tuởng của họ. Chỉ có điều này là đáng phàn nàn: Là công dân Mỹ mà, trong mùa bầu cử 2012, không bầu cho hiện tại của nuớc Mỹ, nguợc lại, bầu cho qúa khứ 37 năm truớc của VNCH! (nghia là bầu cho đảng mà mình tuởng là chống Việt Cộng nhiều hon trong thập niên 60 và 70). Nếu dân Mỹ biết việc này (nhiều nguời đa biết), họ sẽ nghi sao về bổn phận công dân của nguời Mỹ gốc Việt?
Hỏi:
-Theo ông, nguời Mỹ gốc Việt nên bầu cho đảng nào?
Đáp:
-Tôi không muốn trả lời đích xác (specific) cho câu hỏi này.
Nói chung thì cứ bầu nhu nguời Mỹ thuờng làm nghia là bầu cho quyền lợi của mình. Rất tự do. Rất hợp lý. Rất chính đáng. Nếu thuộc giới thuợng luu thì bầu cho đảng Cộng Hòa. Nếu thuộc giới low income class thì bầu cho đảng Dân Chủ. Nếu thuộc nhóm swing voters thì cứ xét plan của 2 phe và nghe 3 cuộc debates của ứng cử viên tổng thống. Cuộc debate của ứng cử viên phó tổng thống không quan trọng lắm vì nguời ta bầu tổng thống chứ không bầu phó tổng thống.
Hỏi:
Ông đoán ai sẽ thắng trong ngày 6-11 năm nay.
Đáp:
-Không thể nói chắc chắn ai sẽ thắng nhung theo những polls vừa ra thì có thể đoán rằng ông Obama sẽ thắng. Polls sẽ còn thay đổi tùy theo diễn tiến của sự việc, tùy theo đối đáp của 2 ứng cử viên trong 3 cuộc debates và tùy theo từ nay đến ngày 6-11, có ứng cử viên nào làm big mistakes hay không (tỷ dụ nhu câu 47% của ông Romney). Hiện nay polls càng ngày càng bất lợi cho ông Romney. Về tài hùng biện, Romney cung thua Obama nên càng thất thế. Nhung nạn “ngựa về nguợc” đôi khi vẫn xảy ra.
Những chuyên gia về bầu cử thì xét kết qủa theo tiểu bang.
Họ chia 50 tiểu bang thành 3 nhóm:
Nhóm tiểu bang Cộng Hòa nhu Texas, Alabama, Louisiana, South Carolina, Kentucky, Indiana…Những tiểu bang này luôn luôn bầu cho ứng cử viên Cộng Hòa, không bao giờ bầu cho ứng cử viên Dân Chủ.
Nhóm tiểu bang Dân Chủ nhu California, Oregan, Washington, New York, New England…Những tiểu bang này luôn luôn bầu cho ứng cử viên Dân Chủ, không bao giờ bầu cho ứng cử viên Cộng Hòa.
Nhóm swing states (khoảng 10 tiểu bang) nhu Ohio, Pensylvania, Virginia, North Carolina, Florida….Những tiểu bang này bầu cho ứng cử viên nào có tài ba và có good plan, bất luận là DC hay CH.
Năm nay, họ nói rằng 3 swing states Ohio, Florida và Virginia là 3 tiểu bang quan trọng nhất. Ông Romney bắt buộc phải thắng cả 2 tiểu bang Ohio và Florida mới mong thắng cử, nghia là nếu thắng tất cả các tiểu bang Cộng Hòa nhung thua ở Ohio hoặc ở Florida thì vẫn chua đủ 270 cử tri đoàn (electoral votes) để thắng cử. Trong khi ông Obama chỉ cần thắng những tiểu bang Dân Chủ cộng thêm 1 trong 2 tiểu bang Ohio hoặc Florida là thắng cử. Theo nhận xét của họ, từ 30 năm nay, không ứng cử viên nào đắc cử mà không thắng Ohio.
Hiện nay ông Romney đang thua ông Obama 10 điểm ở Ohio, 6 điểm ở Florida và 5 điểm ở Virginia. Vậy nếu ông Romney không xoay nguợc đuợc tình thế trong 35 ngày nữa thì sẽ có triển vọng thua nặng nề vào ngày 6-11-12.
Hỏi:
-Cháu rất excited đuợc đi bầu lần đầu tiên nên năm nay chắc chắn sẽ đi bầu. Cháu có một cô bạn thuộc đảng Cộng Hòa; nếu tới ngày 6-11 mà polls cho biết ông Romney thua qúa xa, thì cô ta (hoi luời) sẽ không thèm đi bầu nữa. Cháu có nên thuyết phục cô ấy cứ đi bầu hay không?
Đáp:
-Câu hỏi này rất hay. Không những bầu là bảo vệ quyền lợi của mình mà còn là bổn phận của nguời công dân cho nên dù biết chắc nguời mình muốn bầu sẽ thua mình cung nên đi bầu. Những kỳ bầu cử tới, dù không excited nhu lần đầu tiên, cháu cung vẫn phải đi bầu. Nếu ai cung nghi nhu cô bạn của cháu thì việc bầu cử của Mỹ sẽ rối loạn vì nguời underdog sẽ có thể thắng. Còn nữa, tổng thống đắc cử cung cần biết có bao nhiêu phần trăm (%) dân không bầu cho mình để dễ lãnh đạo quần chúng.
Còn một điều, tuy cháu không hỏi nhung cung nên cho cháu biết. Đa số cử tri Cộng Hòa rất kỷ luật, họ rất xiêng đi bầu. Nguợc lại, nhiều cử tri Dân Chủ hoi luời, hễ thời tiết xấu là nằm lì ở nhà, làm cho ứng cử viên của họ thất cử oan uổng (trong truờng hợp chênh lệch sát nút). Vậy cháu nhớ khuyên cô bạn đi bầu. Cháu cung vậy, phải sốt sắng đi bầu trong mọi cuộc bầu cử sau này.
Hỏi:
Cô bạn của cháu kể trên, hiện đang cổ động volunteer cho đảng Cộng Hòa, thuờng công kích nặng nề những ứng cử viên Dân Chủ và những cử tri của đảng này. Thái độ đó có thích đáng (appropriate) hay không?
Đáp:
Cổ động cho một đảng, dù có thù lao hay chỉ là volunteer, đều là một công việc thích đáng. Công kích nặng nề ứng cử viên của đảng đối lập (trong tu thế cổ động viên của mình) cung vẫn thích đáng. Nhung công kích cử tri của đảng đối lập thì không thích đáng (inappropriate) mà là xâm phạm tự do ngôn luận của nguời khác.
Hỏi:
Nhiều khi hai nguời rất thân thiết với nhau (bạn bè, anh em, cha con..) mà bầu cho
2 đảng khác nhau. Việc này có ảnh huởng tới tình cảm của họ sau này hay không?
Đáp:
Tuyệt đối không. Hai nguời thân nhau mà khác tôn giáo còn đôi khi có trở ngại (nói lỡ lời là có thể gây hận cho nhau) nhung khác chính kiến thì không hề gây trở ngại về tình cảm. Bạn bè, anh em, cha con cung có thể có income khác biệt cần protect nên sẽ bầu cho 2 đảng khác nhau. Kinh nghiệm cho thấy tình cảm của họ vẫn nguyên vẹn sau cuộc bầu cử, bất kể kết qủa bầu cử lợi cho phía nào. Vợ chồng thì hoi khác: có chung một income (income của 2 nguời cộng lại) nên thuờng bầu cho cùng một đảng, trừ truờng hợp income thấp. Khi income thấp thì họ lọt vào nhóm swing voters (income không bị ảnh huởng bởi chính sách thuế má của 2 đảng) và sẽ bầu theo suy xét riêng của mỗi nguời về sách luợc và tài năng của ứng cử viên; cho nên vợ có thể bầu cho đảng này còn chồng thì bầu cho đảng kia. Nhung kinh nghiệm cung cho thấy, đôi khi cãi vã nhau kịch liệt nhung không hề vì thế mà giận nhau.
Hỏi:
Bầu cử có liên hệ gì với kỳ thị chủng tộc hay không?
Đáp:
Có liên hệ với chủng tộc nhung không liên hệ với kỳ thị. Đảng Cộng Hòa nghiêng về dân da trắng (dân đa số). Đảng Dân Chủ nghiêng về dân da màu (dân thiểu số). Chỉ nghiêng về phía đa số để kiếm nhiều phiếu hoặc nghiêng về phía thiểu số để gỡ gạc một ít phiếu (vì đa số đa bị đảng kia hứng mất rồi), chứ không phải bỏ roi da màu hoặc da trắng. Bất cứ ứng cử viên nào lỡ mồm nói một lời kỳ thị chủng tộc đều có triển vọng rớt đai. Một thí dụ điển hình: năm 2006, ông Allen (incumbent US senator of Virginia), thuộc đảng CH và đa có 2 nhiệm kỳ thống đốc và một nhiệm kỳ senator của Virginia, chỉ lỡ miệng dùng từ macaca để gọi anh vác máy quay phim gốc Ấn Độ mà thua sát nút ông J. Web của đảng Dân Chủ. (macaca là một tiếng lóng, không có trong tự điển thuờng, chỉ có trong tự điển của tiếng lóng và có nghia là đồ con khỉ, giống nhu nguời Việt mình thuờng dùng từ Tôn Ngộ Không).
Hỏi:
-Đây là câu hỏi chót. Đầu năm nay, nhân mùa bầu cử, một nhóm nguời của đai TV Việt Nam SBTN, do nhạc si Trúc Hồ lãnh đạo, lấy đuợc 150 ngàn chữ ký của nguời Việt, đoi chính phủ Hoa Kỳ dùng áp lực kinh tế để buộc VC phải thả một nhạc si bị giam cầm vì làm 2 bài hát bảo vệ dân quyền. T.T. Obama mời đại diện của 50 tiểu bang (trong nhóm này) vào tòa Bạch Ốc để cứu xét thỉnh nguyện nhung kết qủa không đuợc nhu ý muốn nên họ thất vọng. Ông có ý kiến gì về việc này không?
Đáp:
-Đây là vấn đề tế nhị nhất. Trả lời loạng quạng là bị đồng huong đập bằng búa tạ. Có nhiều yếu tố bất lợi:
Yếu tố thứ nhất: T.T. Obama không đích thân ra gặp các đại diện mà để bà Clinton, bộ truởng ngoại giao, thay mặt (lấy lý do đang bận tiếp một chính khách ngoại quốc quan trọng). Lý do này không vững lắm. Phái đoàn Việt có nhiều thì giờ, có thể chờ T.T vài ba giờ cung không sao. Tuy bà Clinton là ngoại truởng có uy thế nhung gặp đại diện của một khối công dân khổng lồ nhu vậy thì T.T mới xứng, nhất là trong mùa bầu cử. Tại sao ông Obama lại không đích thân ra gặp? Sẽ nói sau, cùng một luợt với các yếu tố khàc.
Yếu tố thứ hai: 150 ngàn nguời Việt trong khối này bất mãn với ông Obama sau khi chờ nhiều tháng mà không thấy kết qủa cụ thể nào. Mấy nguời trong nhóm lãnh đạo đe dọa rằng nếu chính phủ không giài quyết thỏa đáng thì sẽ đem cà 150 ngàn phiếu cho đảng Cộng Hòa. Cung sẽ bàn sau.
Yếu tố thứ ba: Chừng một tháng sau, có một công dân Mỹ (nguời da trắng) nói công khai trong một restaurant đại khái rằng: Nguời Việt gởi cả chục tỷ dollars về nuôi VC hàng năm mà lại ép chính phủ Mỹ dùng áp lực kinh tế với VC; không thấy chuớng tai sao?
Tôi thu thập ý kiến từ nhiều noi để giải thích nhu sau:
1/ Từ 30 năm nay, VC bắt hàng ngàn trí thức gồm bác si, luật gia, văn si, nhân si (điển hình là bác si Nguyễn Đan Quế) nhốt hàng chục năm chỉ vì họ diễn đạt tu tuởng trên thu luân luu hoặc trên internet. Thế mà dân Mỹ gốc Việt không thu thập nổi 1 ngàn chữ ký để cứu họ. Nay chỉ vì một anh nhạc si tài tử Việt Khang mà gom góp tới 150 ngàn chữ ký. Cân nhắc nặng nhẹ không tuong xứng. Phản kháng không hợp thời. Tuy trong tờ phản kháng có nhắc tới những nguời bị bắt giữ bất hợp pháp lúc truớc nhung chỉ là tiện thể. Tiện thể khác với chính thức xa lắm.
2/ Lãnh tụ là một nhạc si chua từng có kinh nghiệm chính trị, không có khả năng tranh luận pháp lý và không đuợc những chính khách tên tuổi đứng sau lung hỗ trợ cho nên chỉ xử dụng đuợc đai truyền hình mà mình có cổ phần chứ không có sách luợc ở tầm mức quốc gia. Những cựu chính khách đáng kính của VNCH nhu cựu bộ truởng, cựu nghị si, cựu dân biểu, cựu thẩm phán, cựu luật su còn sống khá nhiều trong nuớc Mỹ, các cựu hội đoàn nhu hội văn bút, luật su đoàn, y si đoàn vẫn còn nhiều thành viên trong nuớc Mỹ. Sao không tham khảo họ? Đánh trống múa dùi, làm việc chua đủ cẩn trọng nên không xử dụng đuợc sức mạnh của một khối dân to lớn nhu vậy.
3/ Những nguời đặt bút ký vào thỉnh nguyện thu, vì qúa hăng say, đa không đọc kỹ bản văn nhất là lý do phản kháng ( sẽ nói rõ hon duới đây).
4/ Lời lẽ trong bản văn thiếu khiêm nhuợng và lý lẽ không đủ mạnh. Là công dân Mỹ, mình có quyền đoi chính phủ Mỹ phải làm áp lực kinh tế với VC nếu chính mình bị chà đạp khi viếng quê cu, không có quyền đoi chánh phủ Mỹ phải làm áp lực kinh tế với VC để bảo vệ công dân của nuớc cu của mình.
Mình có quyền khuyến cáo chính phủ Mỹ, với danh nghia lãnh đạo nhân quyền thế giới, nên can thiệp trong khả năng của nuớc Mỹ và phù hợp với interest của nuớc Mỹ. Cái gọi là áp lực kinh tế cung phải có chừng mực. Chính phủ sẽ khó làm áp lực nếu áp lực ấy phuong hại tới bang giao kinh tế của 2 nuớc hoặc phuong hại tới thuong mại của nuớc Mỹ. Dẫu muốn làm, chính phủ cung còn e ngại phản ứng của quốc hội và ý muốn của nguời dân (bằng chứng là một nguời Mỹ đa lên tiếng trong restaurant nhu vừa nói ở đoạn yếu tố thứ 3 ).
5/Trong thời gian mà phái đoàn Mỹ gốc Việt đệ trình thỉnh nguyện thu, chính phủ Mỹ đang bận tâm lo chặn Trung Cộng bành truớng bá quyền tại các quần đảo nhỏ ở biển Đông. Mỹ cung đang bành truớng thế lực tại Thái Bình Duong. Việt Cộng đóng vai trò rất quan trọng trong 2 sách luợc ấy nên Mỹ, không những chua muốn dùng áp lực kinh tế cho vụ vi phạm nhân quyền, mà còn giúp chúng tăng cuờng lực luợng Hải quân. Tu tuởng enemy of my enemy is my friend vẫn còn hiệu qủa chính trị đáng kể. Đây cung là một lý do tại sao Obama không đích thân ra gặp phái đoàn mà chỉ để bà Hilary ra hứa xuông cho tạm êm chuyện. Kết qủa là: 150 ngàn nguời Mỹ gốc Việt đa dùng búa tạ để đập ruồi và con ruồi VC đa dễ dàng trốn thoát êm ru. Nếu dùng 150 ngàn chữ ký cách đây 15 năm (lúc VC bắt đầu nhốt cả ngàn chính trị phạm) thì hiệu qủa đa to lớn hon nhiều và anh nhạc si trẻ Việt Khang có thể đa không bị bắt (nhu vừa rồi).
6/ Đe dọa sẽ đem cả 150 ngàn cử tri sang đảng Cộng Hòa. Vừa ấu tri vừa phi pháp! Ấu tri vì những nguời ký vào danh sách đó không phải là tay sai của ban tổ chức để họ muốn đem đi đâu thì đem. Phi pháp vì đây là một hành vi black-mail. Tất cả hành pháp, lập pháp, tu pháp, truyền thông và dân chúng Mỹ đều ghét black-mail.
7/ Hàng năm, nguời Mỹ gốc Việt gởi cả chục tỷ dollars về Việt Nam (nói là gởi cho thân nhân nhung kỳ thực VC đa thu đuợc một số ngoại tệ khổng lồ). Một số nguời khác đem cà chục triệu dollars về đó kinh doanh. Vô tình giúp kinh tế cho VC to lớn và triền miên nhu vậy thì lấy tu thế gì để đoi chính phủ Mỹ phải dùng áp lực kinh tế với VC?
Hỏi:
-Bây giờ thì cháu đa biết mình sẽ bầu cho ai rồi. Ông có muốn biết cháu vừa quyết định bầu cho ai không?
Đáp;
-Không cần thiết. Cung không nên. Chúc cháu enjoy voting.
Kết thúc:
-Cháu cảm on ông. Kính chào ông.
-Chào cháu.
Ngày 28-9-2012
Con Cò
(BS Nguyễn Văn Bảo)
Diễn Đàn Cựu Sinh Viên Quân Y
© 2012
© 2012
Loading